Mozaika ogórka – jak rozpoznać i chronić uprawę przed wirusem?

Mozaika ogórka to jedna z najpowszechniejszych i najbardziej szkodliwych chorób wirusowych. Jest niezwykle groźna, ponieważ nie da się jej wyleczyć, a raz zainfekowana roślina staje się źródłem zakażenia dla kolejnych. Co więcej, wirus ten ma bardzo szeroki zakres żywicieli – atakuje ponad 1200 gatunków, w tym wiele warzyw i chwastów.

Czym jest mozaika ogórka?

Chorobę wywołuje wirus mozaiki ogórka (Cucumber Mosaic Virus, CMV). W warunkach ogrodowych jest on przenoszony głównie przez mszyce. Owady te, żerując na chorej roślinie (np. na chwaście w pobliżu), przenoszą wirusa na zdrowe ogórki już po kilku sekundach.

Jakie są objawy mozaiki ogórka?

Symptomy są bardzo charakterystyczne i powinny wzbudzić natychmiastowy niepokój.

• Na liściach: Pojawia się typowy wzór mozaiki – jasnozielone i żółte plamy przeplatają się z ciemną zielenią zdrowej tkanki. Liście stają się pofałdowane, mniejsze i często wywijają się ku dołowi.
• Na całej roślinie: Wzrost rośliny jest silnie zahamowany (karłowatość). Skrócone międzywęźla sprawiają, że roślina jest gęstsza, ale znacznie niższa.
• Na owocach: Owoce są zdeformowane, często pokryte brodawkowatymi naroślami i jasnożółtymi plamami. Są mniejsze, niesmaczne i nie nadają się do spożycia.

Jak zwalczać wirusa mozaiki ogórka?

Chorób wirusowych nie da się wyleczyć. Gdy roślina zostanie zainfekowana, jedynym rozwiązaniem jest jej natychmiastowe usunięcie i zniszczenie (najlepiej spalić lub głęboko zakopać, nie kompostować). Dlatego kluczowe są działania zapobiegawcze.

Zapobieganie

• Zwalczanie mszyc: To absolutnie najważniejszy punkt profilaktyki. Regularnie monitoruj uprawę pod kątem obecności mszyc i zwalczaj je natychmiast po wykryciu, stosując odpowiednie insektycydy.
• Uprawa odmian odpornych: Najprostszy i najskuteczniejszy sposób na uniknięcie choroby. Wybieraj nasiona ogórków z oznaczeniem o odporności na CMV.
• Usuwanie chwastów: Regularnie odchwaszczaj grządki i ich otoczenie. Wiele gatunków chwastów (np. gwiazdnica pospolita) to bezobjawowi nosiciele wirusa.
• Higiena pracy: Utrzymuj narzędzia w czystości i unikaj dotykania zdrowych roślin zaraz po pracy przy tych, które podejrzewasz o infekcję.

Pamiętaj, że ochrona przed wirusami to przede wszystkim zapobieganie. Kompleksowa wiedza na temat dbania o rośliny jest kluczowa. Znajdziesz ją w naszym głównym poradniku o uprawie ogórków.