Fuzaryjne więdnięcie ogórka (fuzarioza) – przyczyny i zwalczanie

Fuzaryjne więdnięcie, potocznie zwane fuzariozą, to podstępna i bardzo trudna do zwalczenia choroba grzybowa. Atakuje ona system korzeniowy i naczynia przewodzące wodę w roślinie, co prowadzi do jej nagłego więdnięcia i zamierania, często mimo regularnego podlewania. Problem jest szczególnie dotkliwy w uprawach pod osłonami.

Czym jest fuzaryjne więdnięcie ogórka?

Chorobę wywołuje grzyb Fusarium oxysporum f. sp. cucumerinum, który żyje w glebie i może w niej przetrwać przez wiele lat. Patogen wnika do rośliny przez korzenie, zwłaszcza te uszkodzone. Następnie rozwija się w wiązkach przewodzących, zatykając je i uniemożliwiając transport wody i składników odżywczych. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka temperatura podłoża (25-28°C) oraz stres rośliny (np. susza lub nadmierna wilgoć).

Jak rozpoznać objawy fuzariozy?

Objawy są bardzo charakterystyczne i postępują gwałtownie.

• Początkowo liście na jednej stronie rośliny lub na pojedynczym pędzie tracą jędrność i zaczynają więdnąć w ciągu dnia, zwłaszcza podczas słonecznej pogody. Nocą mogą odzyskiwać turgor.
• Z czasem więdnięcie staje się permanentne i obejmuje całą roślinę, która żółknie od dołu i ostatecznie zamiera.
• Najważniejszy objaw diagnostyczny widoczny jest po przekrojeniu dolnej części łodygi. Wnętrze wiązek przewodzących jest brązowe lub brunatne, co jest dowodem na ich zablokowanie przez grzybnię.
• U podstawy pędu można zauważyć zgniliznę i czasami różowy lub pomarańczowy nalot zarodników.

Jak zwalczać fuzaryjne więdnięcie?

Walka z fuzariozą jest niezwykle trudna, ponieważ patogen żyje w glebie. Leczenie zainfekowanych roślin jest praktycznie niemożliwe, dlatego kluczowe jest zapobieganie.

Zapobieganie

• Uprawa odmian odpornych: Najskuteczniejsza metoda. Wybieraj nasiona ogórków, które są oznaczone jako odporne lub tolerancyjne na fuzariozę.
• Szczepienie rozsady: W uprawie profesjonalnej stosuje się rozsadę szczepioną na podkładkach odpornych na choroby odglebowe.
• Płodozmian: Zachowaj minimum 4-5 letnią przerwę w uprawie ogórków i innych dyniowatych na tym samym stanowisku.
• Odkażanie podłoża: W uprawach pod osłonami po sezonie można zastosować odkażanie termiczne lub chemiczne gleby. W warunkach amatorskich pomocne może być użycie preparatów biologicznych zawierających pożyteczne grzyby (Trichoderma), które konkurują z patogenami.
• Unikanie stresu dla roślin: Dbaj o regularne, ale nie nadmierne podlewanie oraz zbilansowane nawożenie.

Zwalczanie

• Usuwanie chorych roślin: Zainfekowane rośliny należy jak najszybciej usunąć z uprawy wraz z bryłą korzeniową i zniszczyć, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się patogenu w glebie.
• Ochrona: Zapobiegawczo lub przy pierwszych objawach można podlać rośliny fungicydem Proplant 722 SL. Spośród rozwiązań ekologicznych szczególnie polecany jest preparat FitoProtect, zawierający wyselekcjonowany szczep bakterii Bacillus sp., który wspomaga kiełkowanie nasion, rozwój systemu korzeniowego oraz wzmacnia naturalną odporność roślin na choroby bakteryjne i grzybowe.

Zdrowy start i odpowiednia pielęgnacja to podstawa obfitych plonów. Wszystkie niezbędne informacje na temat chorób wszystkich chorób ogórków znajdziesz w naszym poradniku.